Thu âm tại nhà rất tiện lợi, nhưng bạn phải bắt đầu như thế nào? Chúng tôi sẽ hướng dẫn mọi thứ bạn cần biết, cùng với một số mẹo chuyên nghiệp.
Ngày nay, mọi người đều thu âm tại nhà, từ nhà sản xuất mới với 10 người theo dõi đến những nghệ sĩ thành công có vài triệu fan. Nhưng nếu bạn chưa từng thu âm tại nhà trước đây, bạn sẽ muốn biết rất nhiều chuyện. Bạn nên mua loại mic nào? Bạn có cần cách âm không? Và boom mic là gì?
Nếu vậy thì bài này - hướng dẫn all-in-one dành riêng cho người mới bắt đầu – chính là điều bạn cần. Không có thuật ngữ chuyên ngành phức tạp, chỉ có lời khuyên đơn giản, cùng với một số mẹo chuyên nghiệp. Bạn cũng có thể chuyển đến phần cuối để biết một số cách khắc phục nhanh các sự cố thường gặp.
Hãy bắt đầu với thiết bị bạn nên đầu tư trước khi bắt đầu.
Thiết bị phần một: micro
Dĩ nhiên, thu âm thì thiết bị bạn cần nhất sẽ là micro. Nhưng loại nào?
Hai loại micro phổ biến nhất để thu âm tại nhà là micro dynamic hay điện động và micro condenser hay là micro tụ điện. Micro dynamic rất phù hợp cho biểu diễn trực tiếp vì chúng không thu được nhiều tiếng ồn xung quanh. Trên thực tế, điều đó cũng khiến chúng trở nên tuyệt vời để ghi âm tại nhà, vì nhà của chúng ta hiếm khi yên tĩnh. À, và một lợi ích khác là chúng rất, rất bền.
Micro dynamic cho ca sĩ SM58 & Micro condenser màng lớn SM4
Hiện nay, micro condenser thường khá đắt – một số model có giá cao hơn cả một chiếc ô tô nhỏ – nhưng bạn có thể mua Shure SM4 mới với mức giá dành cho người mới bắt đầu nhưng vẫn có thông số kỹ thuật cao cấp.
Tần số đáp ứng rộng của SM4 làm nó có khả năng ghi âm chính xác mọi thứ, từ giọng hát đến guitar, trống đến nhạc cụ dây và kèn gỗ. Thêm vào đó, SM4 có bộ lọc pop từ tính có thể tháo rời giúp loại bỏ tiếng bật hơi (những âm thanh 'p' và 't' có tiếng thở) cũng như công nghệ che chắn nhiễu giúp giảm nhiễu sóng vô tuyến do điện thoại và các thiết bị không dây khác gây ra.
Thiết bị phần hai: chân đế/ giá đỡ micro/ boom mic
Thiết bị phần ba: giao diện âm thanh và phần mềm
Giao diện âm thanh hay interface audio (sound card) là một phần quan trọng trong thiết lập của bạn. Nó lấy tín hiệu analog từ micro của bạn và biến thành tín hiệu kỹ thuật số cho máy tính của bạn. Nó cũng kiểm soát Gain (âm lượng) của micro, cho phép bạn điều chỉnh cho phù hợp với nguồn âm thanh, ví dụ đánh trống hay hát nhẹ nhàng.
Tôi muốn nói rõ là: không phải micro nào cũng cần giao diện. Một số micro như Shure MV7+ có đầu ra USB có thể cắm thẳng vào laptop. Nhưng dù micro USB tiện lợi, chúng cũng sẽ hạn chế thiết lập của bạn vì một laptop thường chỉ hỗ trợ một hoặc hai micro.
Vì vậy, nếu bạn muốn mở rộng phòng thu của mình, bạn sẽ cần một interface.
Nếu đây là phòng thu đầu tiên của bạn thì Focusrite Scarlett 2i2 thế hệ thứ 4 là một lựa chọn tuyệt vời. Nó có hai đầu vào để bạn có thể ghi hai âm kênh cùng một lúc (ví dụ, bạn có thể cắm đàn guitar điện của mình vào một kênh và đặt micro ca hát của mình ở kênh còn lại). Nó cũng có chức năng 'không khí' thông minh hỗ trợ sử dụng các bộ lọc để thêm độ bóng chuyên nghiệp cho bản ghi âm của bạn.
Cuối cùng, 2i2 có nguồn phantom +48v để cung cấp năng lượng cho các micro condenser như SM4 (vì vậy hãy đảm bảo bạn bật nguồn này trước khi bắt đầu ghi âm).
Và đừng chỉ nghe chúng tôi! Hãy xem mẹo và thủ thuật của nghệ sĩ và nhà giáo dục Reid Stefan khi sử dụng SM4 kết hợp với 2i2 bên dưới.
Cách thu âm tiếng hát và nhạc cụ bằng Shure SM4 & Focusrite Scarlett 2i2
Shure SM4 & Focusrite Scarlett 2i2
Thu âm giọng hát với Shure SM4 & Focusrite Scarlett 2i2 4th Gen
Một lựa chọn giá cả phải chăng khác là giao diện âm thanh MVX2U của Shure. Nó cho phép bạn cắm cáp XLR (xem phần 4 để biết sơ lược về những thiết bị này) trực tiếp vào máy tính và có độ khuếch đại lên đến +60dB (có nghĩa là bạn có thể sử dụng micro như SM7B huyền thoại của Shure mà không cần mua thêm preamp). Thêm vào đó, nó tương thích với ứng dụng ShurePlus MOTIV Desktop của Shure.
À, bạn sẽ cần một số phần mềm để thu âm (các chương trình này được gọi là DAW, viết tắt của Digital Audio Workstation). Và chúng ta có sẵn ứng dụng ShurePlus MOTIV Desktop, nó có tất cả các tính năng ghi âm cơ bản mà bạn cần để bắt đầu.
Tuy nhiên, nếu bạn đang tìm kiếm một phần mềm có nhiều tuỳ chỉnh hơn, bạn có thể dùng Garageband cho máy Mac, miễn phí và dễ sử dụng. Trong khi đó, Ableton Live Lite và Audacity là những lựa chọn tốt cho cả máy Mac và Windows.
Thiết bị phần bốn: tai nghe và cáp
Lời khuyên chính của chúng tôi là: không sử dụng tùy chọn không dây để ghi âm. Đó là vì Bluetooth có thể tạo ra độ trễ nhỏ (latency) giữa những gì máy tính của bạn đang phát và những gì bạn thực sự nghe thấy. Kết quả cuối cùng là nếu bạn đang ghi âm vào một bản nhạc nền, bạn sẽ chơi nhạc cụ hoặc hát chậm hơn một chút so với nhạc nền.
Thay vào đó, hãy thử một cặp tai nghe trùm đầu chuyên nghiệp mà bạn có thể kết nối bằng cáp. SRH440A của Shure là tai nghe chất lượng cho phòng thu có giá cả phải chăng.
Cuối cùng, để kết nối micro của bạn với interface, bạn sẽ cần một cáp XLR. Bạn có thể mua những thứ này ở hầu hết các cửa hàng thiết bị âm thanh và nhớ là cần có một đầu đực sang cái / male-to-female (một đầu có ba chấu, đầu còn lại có ba lỗ) nhé.
Thiết lập phần một: vị trí đặt micro
Vị trí bạn đặt micro sẽ khác nhau tùy thuộc nội dung bạn ghi âm. Chúng ta hãy bắt đầu với giọng hát và nhạc cụ acoustic, sau đó tiến dần đến các nhạc cụ khuếch đại và bộ gõ.
Voiceover/ lồng tiếng
Để có được âm thanh phát sóng phong phú, bạn cần đứng khá gần micro (thực tế: với hầu hết các micro, bạn càng đến gần, micro càng thu được nhiều âm trầm). Nếu bạn đang sử dụng SM4 kit có lọc âm thanh, miệng của bạn phải cách micro khoảng 15 cm (bạn có thể dùng nắm tay để đo khoảng cách). Hướng micro vào giữa mũi và miệng và nói trực tiếp vào micro.
Hát (nhỏ)
Với ca hát thì các quy tắc cũng tương tự như voiceover vậy, với một vài ngoại lệ. Nếu bạn muốn âm thanh có nhiều hơi thở hơn (hãy nghĩ đến Billie Eilish), bạn có thể đến gần hơn một chút - nhưng hãy lưu ý rằng bạn càng đến gần, bạn sẽ càng thu được nhiều âm trầm hơn.
Hát (to)
Nếu bạn đang hát một bài hát sôi động, bạn có thể kéo mic ra xa hơn, cỡ giữa ngón út và ngón cái của bạn là ổn. Và nếu bạn thu được quá nhiều hơi thở trong bản ghi âm, hãy thử hát ở một góc hơi nghiêng, để luồng không khí đi qua micro thay vì đi thẳng vào mic.
Đàn guitar acoustic
Để có âm thanh tròn đầy, hãy hướng micro đến khoảng phím thứ 12 (cách khoảng 20cm). Di chuyển micro đến gần lỗ thoát âm hơn để có âm trầm và âm ấm hơn.
Đàn guitar điện
Hướng micro ra phía ngoài chiếc loa hình nón của guitar amp, cách xa khoảng 9 cm. Bạn có thể di chuyển mic đến gần hơn để có nhiều âm trầm hơn hoặc xa hơn để có nhiều âm treble và âm thanh trong phòng hơn.
Trống
Đặt mic cách trống kick khoảng 60-90 cm, ở giữa dàn trống để cân bằng giữa chũm chọe và trống là một lựa chọn an toàn. Ngoài ra, đặt mic gần trống kick hơn và hướng vào trống snare hoặc ghế của tay trống có thể tạo ra âm thanh rock mạnh mẽ khi thu thêm sự uy lực của tiếng trống. Điều này sẽ mang lại cho bạn âm thanh mạnh mẽ đáng ngạc nhiên chỉ với một mic!
Bộ gõ
Hướng mic trực tiếp vào nhạc cụ, với khoảng cách ít nhất là 30cm.
Bộ dây, kèn và đồng
Đối với nhạc cụ dây, hãy tuân theo các quy tắc tương tự như đối với đàn guitar acoustic. Đối với nhạc cụ kèn và đồng, hãy hướng micro theo góc 45 độ so với chuông/ bell, cách xa khoảng 30 cm.
Thiết lập phần hai: âm học
Nếu bạn có thể chọn phòng để ghi âm, hãy chọn phòng có nhiều vật liệu mềm nhất / bề mặt ít phản xạ nhất.
Chúng tôi muốn nói gì? Vâng, phòng tắm là một lựa chọn tồi, vì tất cả những bề mặt cứng đó sẽ khiến những âm thanh không mong muốn bị dội lại. Một phòng ngủ đầy gối, đệm, cây xanh, giá sách, rèm cửa và những thứ mềm mại khác sẽ tốt hơn nhiều.
Nếu bạn đang ghi âm giọng nói, việc đặt một chiếc gối hoặc chăn bông ngay sau micro cũng có thể giúp hấp thu phản hồi không mong muốn. Và nếu bạn muốn tiêu âm hoàn toàn bạn có thể thử ghi âm bên dưới chăn bông (nhưng hãy cẩn thận: bạn sẽ đổ mồ hôi).
Một vấn đề phổ biến khác với phòng thu tại nhà là tiếng ồn RF – về cơ bản, đây là tiếng ồn do các thiết bị không dây/wi-fi/bluetooth/2,4 GHz tạo ra và được thiết bị ghi âm của bạn thu được. Nhưng đừng lo lắng – nếu bạn đang sử dụng micro thu âm SM4 thì đây sẽ không phải là vấn đề, vì nó có bộ lọc tích hợp giúp chặn tiếng ồn RF không mong muốn đó.
Thiết lập phần ba: âm lượng
Việc thiết lập Gain từng là một trong những việc khó khăn nhất đối với người mới bắt đầu. Nếu âm lượng quá thấp thì bản ghi âm của bạn sẽ nghe mỏng mà thiết lập Gain quá cao thì bạn sẽ bị méo tiếng không mong muốn (được gọi là cắt).
Nhưng đây là tin tốt: Focusrite 2i2 có chế độ Tự động tăng âm tích hợp sẽ giúp bạn thiết lập mức âm lượng. Nó có nghĩa là dù bạn bắt đầu cười trong khi ghi âm podcast hoặc chuyển từ tiếng gảy đàn nhẹ nhàng sang tiếng guitar độc tấu thì vẫn sẽ không vấn đề gì. Giao diện âm thanh MVX2U của Shure cũng có chế độ tự động tăng âm lượng đạt đem lại hiệu quả tương tự.
Tuy nhiên, nếu bạn tự thiết lập mức âm lượng, mẹo là không bao giờ được để âm lượng sang vạch đỏ (mẹo chuyên nghiệp: bạn có thể biến bản thu âm nhỏ thành to hơn, nhưng bạn không thể sửa được bản ghi âm bị méo tiếng).
Vì vậy, trước tiên, hãy ghi âm demo, và chơi với âm lượng lớn như trong bản ghi âm cuối cùng. Sử dụng chế độ này để thiết lập mức âm lượng, sao cho mức âm lượng ghi âm gần đạt mức cao nhất, nhưng không bao giờ đạt đỉnh.
Sửa lỗi nhanh cho các sự cố thường gặp
Sự cố: Tôi đã cắm mọi thứ vào nhưng khi nhấn ghi âm, tôi ko nghe thấy gì hết.
Giải pháp: Nếu bạn đang sử dụng micro tụ điện, hãy kiểm tra xem nút "nguồn phantom / 48v" đã được bật trên giao diện ghi âm của bạn chưa. Nếu không có nút này, micro của bạn sẽ không hoạt động.
Vấn đề: Tôi nghe thấy rất nhiều tiếng ù trong bản ghi âm của mình.
Giải pháp: Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tiếng ù khi ghi âm – bao gồm cả vòng lặp nối đất, vốn rất khó kiểm soát.
Tuy nhiên, bạn có thể thử rút phích cắm điện laptop trong khi ghi âm. Điều này có thể ngăn kết nối USB giữa máy tính xách tay và interface của bạn khỏi bị nhiễu RF.
Vấn đề: Bản ghi âm của tôi bị méo tiếng.
Giải pháp: Giảm âm lượng thu để bạn không bao giờ bị sang mức đỏ (phần mềm ghi âm của bạn sẽ có hình ảnh trực quan về điều này). Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc cân bằng giữa các phần lớn và nhỏ trong bản ghi âm của mình, hãy thử chuyển sang Focusrite 2i2 vì nó có chức năng Tự động tăng âm sẽ thực hiện việc này cho bạn.
Vấn đề: Bản ghi âm của tôi nghe có vẻ đục hoặc không rõ ràng.
Giải pháp: Nguyên nhân có khả năng xảy ra nhất là căn phòng bạn đang dùng. Nếu có quá nhiều bề mặt cứng thì âm thanh sẽ dội lại khắp phòng. Điều đó có nghĩa là micro không chỉ thu được âm thanh gốc từ nhạc cụ mà còn thu cả echo, dẫn đến bản ghi âm bị đục hoặc không rõ ràng. Hãy thử một số mẹo được đề xuất trong phần âm học ở trên để khắc phục sự cố này.
Shure
